Çocuklarda Gecikmiş Dil Ve Konuşma
Konuşma gelişimi doğum ile birlikte başlar. Çocuğun konuşması yaşına göre çok geri ya da yavaş kalıyor ise o çocuğun konuşması gecikmiş konuşma olarak adlandırılır. Eğer çocuğunuzun söyleyebildiği kelime sayısı, yaşıtlarına göre daha az kalıyor ve ihtiyaçlarını dile getirmek yerine işaretlerle ifade etmeye çalışıyorsa, çocuğunuz konuşma geriliği durumu yaşıyor olabilir.
Dil Gelişim Aşamaları
Agulama Dönemi (0-12 Ay)
Agulama dönemi değimiz bu dönem bilinçsiz sesler, işaretler ve hecelerden oluşur.
Yaklaşık 8. Aya kadar mırıldanmalar, refleks ile çıkarılmış sesler devam ederken, bu dönem içinde en belirgin konuşma 8. Aydan sonraki dönemdir.
Bebekler bu dönemde insanlarla iletişim kurduklarını fark ederler, ebeveynlerinin
seslerini duyduğunda tepki gösterirler, mutluluk ve mutsuzluk belirten sesleri ayırt ederler. Son ay ise duydukları sesleri taklit ve tekrar ederler, seslere anlam yükleyerek gerçek anlamda konuşmaya geçiş sağlarlar.
Tek Sözcük Dönemi (12-18 Ay)
Konuşmanın başladığı dönemdir. Taklit yoluyla öğrenilen kelimeler anlam kazanmaya
başlamış ve konuşmanın iletişim aracı olduğu fark edilmiştir. Kelime sayısının artmaya başladığı bu dönemde ebeveynlerin çocuklarına cisimleri tanıtıp, tekrarlarını sağlamasıyla birlikte çocuklarının kelime sayısını da artacaktır.
Telegrafik Konuşma Dönemi (18-24 Ay)
Bu dönemde çocuğun artık tek kelimelerle yetinmeyip birden fazla kelime kullandığı
dönemdir. Çocukların kelime dağarcığı hızlı bir şekilde gelişir ve sürekli soru sormak isterler. Gördükleri her şeyin ne olduğunu merak edip ismini öğrenmek isterler. Bu dönemde sürekli sorulara maruz kalan ebeveynler bilmelidirler ki bu dönem çocuklarının konuşması ve dil gelişimi açısından en önemli dönemidir.
İlk Gramer Konuşması (24-60 Ay)
Çocuğun dil gelişimindeki en zor dönem atlatılmış artık kendisini rahat şekilde ifade
edeceği döneme geçilmiştir. Dil bilgisi kurallarının, özellikle ilgi (-in) ve iyelik eklerinin (-im) kullanıldığı dönemdir. Ekleri anlamlandırdığında sırayla bağlaçlar (ve,veya,çünkü..) ve edatlar (ile, gibi, için..) kullanılır, kendisi de büyükler gibi kusursuz cümle kurma çabasına girer.
Dil gelişim süreci her çocuk için farklılık gösterse de yukarıda belirtmiş olduğumuz
Dönemler, çocukların büyük kısmında geçerli olan dil gelişim özelliklerini ifade etmektedir.
Çocuğumda Gecikmiş Konuşma Olduğunu Nasıl Anlarım?
Eğer çocuğunuz 3 yaşına gelmiş ve ortalama 250 civarı kelimeyi söyleyemiyor,
konuşmak yerine işaretlerle iletişim kurmaya çalışıyor, kelimeler yerine anlamsız sesler çıkarıyorsa, anlatamadığında şiddetli tepkiler gösterip, öfkeleniyor fakat konuşmaya dair hiçbir isteği yok ise nörolojik, genetik olarak bir tanı almamış, işitsel olarak herhangi bir sıkıntısı bulunmuyorsa gecikmiş dil ve konuşmadan söz edilebilir.
Gecikmiş Dil Ve Konuşma İlerde Ne Gibi Sorunlara Neden Olur?
Okuma – yazma becerilerinde zorlanma, konuşma sesini yazıya dökmede ayırt edememe, dikkatini toparlayamama, öğrenmede güçlük çekme gibi akademik sorunlar yaşayabilir. Bu sorunların devamında ise psikolojik olarak kendisini yetersiz hissetme, sosyal ortamdan dışlanma ve kaçınma gibi sorunlarla karşı karşıya kalabilir.
Çocuklarda görülen gecikmiş dil ve konuşma probleminin önüne geçmek için;
ebeveynlerin çocuklarına çok fazla TV izletmemeleri, dijital oyunlardan uzak tutmaları, işaretlerle anlatmak istediğini anlamak yerine kelimeyi söylemesi teşvik edilmeli, konuşmayı şarkı söyleyerek eğlenceli hale getirmeli ve yaş grubuna uygun kitapları tane tane okuyarak kelime dağarcığını zenginleştirmesinde yardımcı olabilirsiniz.
Tüm çabalarınıza rağmen çocuğunuzun dil ve konuşma becerisinde yerince ilerleme göremiyor ya da bu süreyi hızlandırmak istiyorsanız dil ve konuşma bozukluğu alanında uzman kişilerden danışmanlık desteği alabilirsiniz.
